Masaafurkii Soomaaliya Waxay Martay Qiimayn Dhammaystiran Oo Lagu Hubin Lahaa Heerka Caalamiga Ah

Masaafurkii Soomaaliya, gaar ahaan kan Caalamiga ah ee Muqdisho, waxay dhawaan martay qiimayn dhammaystiran oo ay sameeyeen khubaro caalami ah oo ka socday duulista hawada si looga hubiyo inay ku haboon yihiin heerarka caalamiga ah. Qiimayntaas, oo dhammaatay [TAARIIKHDA], waxaa sameeyay koox ka socotay Bangiga Horumarinta iyo Ganacsi ee Bariga iyo Koonfurta Afrikaanka (TDB), waxayna ahayd isku day muhiim ah oo ka mid ah dadaallada Soomaaliya ee looga raadinayo inay hagaajiso kaabayaasha saldhiggeeda ee duulista hawada si ay u buuxiyaan heerarka caalamiga ah.
Kooxdii qiimaynta, oo hogaaminayay [MAGACA KHUBARADDA], ayaa si dhammaystiran u hubisay arrimaha kala duwan ee masaafurkaas, oo ay ku jiraan habka shaqada, tallaabooyinka amniga, iyo kaabayaasha saldhigga. Natiijooyinkooda iyo talooyinkoodu waxay door muhiim ah ka qaadan doonaan isku dubaridka dadaallada dalka ee looga raadinayo inuu hagaajiyo kaabayaasha saldhigga ee duulista hawada si ay u buuxiyaan heerarka caalamiga ah.
Sida uu sheegay [MAGACA MASUULKA], Wasiirka Gaadiidka iyo Duulista Hawada ee Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, qiimayntaas waxay ahayd guul weyni. “Kooxdii qiimaynta ayaa noo soo bandhigay faahfaahin qiimo leh, waxayna muujiyeen arrimaha u baahan hagaajinta,” ayuu yidhi. “Waxaan ku qasbannahay inaan fulinnno talooyinkooda si masaafurkayaga, gaar ahaan kan Caalamiga ah ee Muqdisho, u buuxiyaan heerarka ugu sarreeya ee caalamiga ah.”
Qiimayntani waxay timid wakhti muhiim ah oo Soomaaliya ay ku dadaashay inay xoogsato sektarkeeda duulista hawada, iyadoo doonayso inay noqoto goob dhexe oo ay ku soo dhex martaan duuliyadaha gobolka. Addeecidda heerarka caalamiga ah ee duulista hawada, Soomaaliya waxay rabtaa inay kordhiso amniga, waxqabadka, iyo xiriirka, iyadoo ugu dambayntii ay kobciso kobcidda dhaqaalaha, iyo ay fududeeyso gaadiidka dadka iyo alaabta.
Mid ka mid ah arrimaha ugu muhiimsan ee lagu qiimayay waxay ahayd habka shaqada ee Masaafurka Caalamiga ah ee Muqdisho. Kooxdii waxay qiimeeyeen arrimaha kala duwan, oo ay ku jiraan maamulka duulista hawada, maamulka dhulka, iyo tallaabooyinka amniga, si ay u hubiyaan inay buuxiyaan shuruudaha adag ee ay dejiyeen hay’adaha caalamiga ah ee duulista hawada.
Intaa waxaa dheer, qiimayntu waxay baadhay kaabayaasha saldhigga masaafurka, oo ay ku jiraan jidadkii duulista, jidadka dhulka, iyo xarumaha terminal-ka. Kooxdii waxay siisay talooyiin ku saabsan hagaajinta iyo cusbooneysiin si masaafurku u qaadan karo diyaaradaha casriga ah, una siiyo muwaadiniinta khibrad soo dhex mareysa.
[QOTADDA KHUBARADDA]: “Soomaaliya waxay muujisay go’aan xooggan oo ah inay hagaajiso sektarkeeda duulista hawada,” ayuu yidhi [MAGACA KHUBARADDA], oo ka mid ah kooxdii qiimaynta. “Haddii la sameeyo maalgashiga saxda ah oo la fuliyona talooyinkayagii, masaafurkii dalkaas waxay noqon karaan muuqaal u noqon kara gobolka, iyadoo ay fududaynayso xiriirka iyo kobcida dhaqaalaha.”
Qiimayntani waxay qayb ka ahayd isku day ballaaran oo ay qabatay Xukuumadda Federaalka Soomaaliya inay soo celiso kaabayaasha saldhigga dalka, iyadoo doonayso inay noqoto goob dhexe oo ay ku soo dhex marto ganacsi iyo maalgashi la’aan. Iyada oo ay siisay mudnaan horumarinta sektarkeeda duulista hawada, Soomaaliya waxay rabaa inay soo jiidasho duuliyado caalami ah oo badan, kobciso sumada, iyo ay fududayso gaadiidka alaabta iyo adeegyada.
Intii dalku uu ku horeyn lahaa fulinta talooyinka ka soo baxay qiimayntaas, waxaa la filayaa inuu si dhow ula shaqeeyo saaxiibada caalamiga ah iyo hay’adaha duulista hawada si loo hubiyo gudbida nabad ah iyo ku haboonaanta shuruudaha caalamiga ah.