Soomaaliya waxay wajahaysaa masiibad bini’aadannimo aan hore looga aaran, oo ay muujiyeen abaarihii aad u darnaa iyo fatahaadihii halaagga ahaa ee saakay malaayiin qof oo u baahan gargaar degdeg ah. Xaaladda dalkaas oo aad u lidata ayaa sii xun u noqotay masiibadahaan dabiiciga ahaa oo isku soo baxay, taasoo keentay in la’aantii barakacyo balaaran, kaalinta dhimasho iyo burburkii guriyihii iyo hirgalintii.
Kulan sare oo dhawaan la qaatay, Madaxweynaha Soomaaliya Hassan Sheikh Maxamuud ayaa si degdeg ah ugu baaqay isdhexgalka iyo wada hawlgalka si looga qayb qaato masiibadda sii socota. Wuxuu ku adkeeyay muhiimadda ah in dadka Soomaaliyeed ay isku midoobaan, oo ay ka baxaan khilaafaadka siyaasadeed iyo qabiilka, si ay ugu hogaansanaaan caqabadaha ka imaan kara abaarta sii socota iyo masaakiistii khilaafka cimilada.
“Waa xili qiimo badan oo dalkeennu ku jiro, oo aanu muujin doonaa isku-tashiga aan kala go’ lahayn,” ayuu yidhi Madaxweyne Muhamud. “Dadka Soomaaliyeed waxay wajahayaan xaalad baahi weyn, waxaana muhiim ah in aan sii wadno tallaabooyinka looga hortagi lahaa waxyeelada iyo kaalinta nololeed ee sii socota.”
Abaarihii daran oo jirtay muddo sannadeed ah ayaa burburay beeraha iyo xoolaha, ka tagay qoysas aan tiradoodu haysan inay helaan cunto iyo biyo. Isku-markiina, roobkii da’ayay iyo fatahaadaha ayaa halaagay meelal balaadhna oo ka mid ah dalkaas, oo ay burbureen guryo, hirgalinno, oo ay barakaciyeen bulshooyin oo dhan.
Sida ay sheegtay Hay’adda Qaramada Midoobay u Qaabilsan Arrimaha Qaxootiga (UNHCR), saameynta isku-dhafan ee masiibadahaan ayaa barakaciyay in ka badan 1 milyan oo qof oo Soomaali ah, oo badan oo ka mid ahaa ay ku barakaceen xarumo qaxooti oo muddada ah ama ay u qaxeen dalal deriska ah. Xaaladda ayaa sii xun u noqotay khilaafaadka socda, amniga darnaa, iyo dhulka siyaasadeed oo liita, taasoo aad u sii adkeynaysa in gargaarka bini’aadanimo uu gaadhayo kuwa u baahan.
Madaxweyne Muhamud ayaa ku mahadnaqay dadaalladii ay gaysteen Qaramada Midoobay, hay’adaha caalamiga ah, iyo waddamada maal-geliyayaasha ah ee taageeray Soomaaliya wakhtiyadan adag. Wuxuu aqoonsan yahay in wada-shaqayntoodu muddada dheer iyo iskaashiga dhowaa ee ay yeesheen sannadihii la soo dhaafay ay badbaadisay malaayiin qof oo Soomaali ah.
Hase ahaatee, caqabadaha weli way sii adkaynayaan, waxaana loo baahan yahay taageero dheeraad ah si looga qayb qaato masiibadda bini’aadannimada sii socota. Madaxweyn
