Magaalada Beledweyne ee gobolka Hiiraan ee Soomaaliya ayaa noqday meeshii ugu dambeysay ee laga arko khilaafka ka dhex aloosan Soomaaliya iyo deriskeeda Itoobiya. Kadib eedeymaha ah in ciidamada Itoobiya ay soo galeen Soomaaliya, ayagoo sheegaya inay doonayaan inay la baacsadaan kooxaha argagixisada, qaar badan oo ka mid ah dadka reer Beledweyne ayaa ka soo horjeeday tallaabooyinkaas, oo ay ku arkaan inay caqabad ku tahay madaxbanaanida dalka.
Xiisaddan ayaa sii kordhay isbuucyadii la soo dhaafay, iyadoo ay soo baxayeen wararko sheegaya in ciidamada Itoobiya ay soo galeen Soomaaliya, iyagoo sheegaya inay doonayaan inay la baacsadaan argagixisada. Si kastaba, qaar badan oo ka mid ah dadka Soomaaliyeed ayaa arrintaas u arkay isku-day lagu beegsanayo madaxbanaanida dalka iyo xornimada ay ku heshay.
Magaalada Beledweyne, oo ah magaalo stratejiyeed ah oo ku taallay webiga Shabeellaha, ayaa noqotay meeshii ugu dambeysay ee laga arko khilaafkaas. Dadka magaaladaas ayaa soo baxay jidadka, iyagoo muujinaya cabsidooda ka dhanka ah soo galitaanka ciidamada Itoobiya iyo taageeradooda u muujinaya dowladda dhexe ee Soomaaliya oo ku andduunday difaacida xuduudaha dalka.
“Waxaan isku midoobay taageerada aan u muujinayno dowladdeenna oo ku adkaysatay fal-kastoo caalamiga ah oo ku beegan kara xuduuddadeenna,” ayuu yiri Maxamed Afrax oo ah hadlkaqaad u hadlay wasaaradda gaadiidka iyo duulista hawada ee maamul goboleedka Hirshabeelle, isagoo ka soo jeeda magaalada Beledweyne. “Tani waa cad cad oo ku xadgudubtay madaxbanaanideenna, waxaanuna si adag u cambaareynaa.”
Erayadii Afrax ayaa ku sii wada aragtidii qaar badan oo ka mid ah dadka magaaladaas, kuwaasoo u arkay tallaabadaas in ay tahay caqabad ku ah xornimada ay ku heshay Soomaaliya iyo in ay sii kordhisay abaaro ku yimaada deegaanka.
“Haddii Itoobiya ay sii wadata soo galitaankeeda, waxay la kulmi doontaa cawaaqib aad u xun,” ayuu dhalinyaro ka mid ah ku digay. “Waxaan nahay dad midoobay, oo aanu u ogolaan doonin in madaxbanaanideenna la khadeedo.”
Xiisaddan ayaa kaloo waxay goor-hore ka dhaliyeen walaacyo caalami ah, kuwaasoo ka mid ah cabsida in ay sii kordhaan colaadaha iyo saameynta ay ku yeelaan amniga deegaanka. Dowladda Soomaaliya ayaa si cad uga soo horjeeday tallaabadaas, oo ay ku eedeysay Itoobiya inay ku xadgudubtay xeerarka caalamiga ah iyo inay ku sii kordhisay cabsida ka taagan amniga deegaanka.
“Soomaaliya waa dal madaxbanaan oo la aqoonsan yahay caalamiga ah,” ayuu yiri hadlkaqaad u hadlay dowladda Soomaaliya. “Arrintaas uma aqbali doonin fal-kasta oo ku beegan kara madaxbanaanideenna ama ku xadguduba arrimaha gudaha ee dalkeenna.”
Iyadoo xiisaddan ay sii socoto, codadka dadka Beledweyne ayaa muujinaya go’aankii ay ku adkaysanayaan difaacida madaxbanaanida Soomaaliya. Adkaysigoodaas, oo la arki karo meel kasta oo ka mid ah Soomaaliya, ayaa muujinaya khilaafka ku dhex aloosan labada dal iyo saameynta ay ku yeelan karto amniga deegaanka.
In kasta oo ay jiraan isku-dayyo diplomaasiyadeed oo socda, dadka Beledweyne ayaa isku midoobay, iyagoo cad u sheegaya in madaxbanaanida Soomaaliya aanay khiyaano ku aqbali doonin, oo fal-kasta oo ku beegan doona in ay ku kulmi doonaan adkaysi buuxda.
